Idiopatyczna choroba zwyrodnieniowa stawów jest jedną z najczęstszych chorób obniżającą sprawność ruchową w populacji osób starszych. Postać idiopatyczna choroby związana jest z polimorfizmami pojedynczych nukleotydów (SNP) w genach kodujących białka strukturalne chrząstki, np. MATN3, COL2A1, COMP. Wskazuje się także na istotną rolę miRNA, metylacji DNA oraz skracania telomerów w patogenezie choroby zwyrodnieniowej stawów.
Jednym z celów niniejszej pracy była identyfikacja polimorfizmów pojedynczych nukleotydów w rejonach 3'UTR genów ADAMTS4, ADAMTS5, FRZB i MATN3, które predysponują do choroby zwyrodnieniowej stawów poprzez zaburzanie wiązania miRNA w tych rejonach. Kolejnym celem pracy była ocena skracania telomerów w chrząstce z zaawansowanymi zmianami zwyrodnieniowymi w grupie pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowych. Trzecim celem pracy było określenie, czy relatywna długość telomerów w leukocytach pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów może odzwierciedlać zmiany zwyrodnieniowe w stawach kolanowych i stanowić w przyszłości marker biologiczny dla tej choroby.
Analizie poddano materiał biologiczny pobrany od 200 chorych z pierwotną postacią choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych oraz ogólnej liczby 314 osób stanowiących grupę kontrolną, u których choroba nie występowała.
Zidentyfikowano polimorfizm rs4656992 w rejonie 3'UTR genu ADAMTS4, który predysponuje do choroby zwyrodnieniowej stawów. Ponadto, u 44 z 50 chorych, wykazano silne skrócenie telomerów w chrząstce z zaawansowanymi zmianami zwyrodnieniowymi w porównaniu z chrząstką kontrolną pobraną z tego samego stawu. Zaobserwowano także skrócenie telomerów w leukocytach pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów w stosunku do grupy kontrolnej.
Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na udział polimorfizmu rs4656992 w patogenezie choroby zwyrodnieniowej stawów. Planowana jest replikacja na innej grupie chorych oraz grupie kontrolnej w celu ich potwierdzenia. Wyniki udowadniają również, że pomiar długości telomerów może być potencjalnie użyty jako marker zaawansowania zmian zwyrodnieniowych. Jednocześnie stanowią podstawę do bardziej zaawansowanych badań, jak analiza funkcjonalna miRNA wiążących się w rejonie polimorfizmu rs4656992 oraz badania transkryptomu chrząstki ze skróceniem telomerów poprzez sekwencjonowanie RNA (RNA-Seq).
